પ્રેમાળ મીઠાશ
આકાશના તારા નક્ષત્રો શોધવા સહેલા
મનના ખૂણે છૂપાયેલ કડવાશ શોધવી અઘરી
ક્યારેક મળી આવી તો વળી ગાંઢે સંઘરી
અરે! ફેંકી ઊડાવી ભૂલાવવી હતી સહેલી
જગા પૂરાઈ હોત પ્રેમાળ મીઠાશથી

                                                 નવા વરસે કરીએ કંઈક નવુ
જાન્યુઆરી મહિનામાં પતંગ સંગે
પ્રેમના તાંતણે પેચ બાંધી
ઊલ્લાસે કાપ્યો નાદે ઉડાડી કડવાશ
તલ ગુડ ખાઇ ભરે પેટ મીઠાશ

                                        ફેબ્રુઆરી લાવે વેલેન્ટાઈન દિવસ
ખાઈએ ખવડાવીએ ચોકલેટ મીઠી
ભરી દઈએ મનચમનમાં મીઠાશ

                                           માર્ચ મહિનામાં હોળી સંગે
અબિલ ગુલાલ ઉડાડી ઉડાડીએ કડવાશ
વિવિધ રંગે રંગાય પ્રેમ પીચકારીએ
ભરી દઈએ જનવનમાં સપ્ત રંગી ઉલ્લાસ

                          એપ્રિલ મહિને વસંત ગગને ઊડતા વિહંગ
વૃક્ષોની ડાળી લહેરાય પહેરી લીલા પર્ણો
બેક યાર્ડ મહેંકે જૂઈ મોગરાની સુગંધે
હિંચકે જુલતા માણીએ ચાની મધુરી મીઠાશ

                                       મે મહિનો લાવ્યો મધર્સ ડે  માની મમતા
બ્બાબરે માસ સુખ દુઃખમાં મા સંગાથે
સુખ બમણું થાતું ને દુઃખ ઉડી જાતું
મા તારો પ્રેમાળ હાથ ફરતા મુજ માથે

                                        જુન મહિનામાં આવે ફાધર્સ ડે
લાવે પ્રેમાળ પિતાની યાદ
જીવનની મુક્ષ્કેલ ક્ષણોમાં
પિતાના સલાહ સૂચનને કરી યાદ
નમન કરું પિતાને આજ

                                      ઓગષ્ટ મહિનામાં રક્ષા બંધન
બહેન બાંધે ભાઈને પ્રેમાળ સુતરની ગાંઠ
ભાઈની આયુ વધે દિન રાત
આષિશ દેતી બેની આજ

                                             સપટેમ્બર શ્રાદ્ધનો મહિનો
વડીલોને શ્રદ્ધાથી કરીએ તર્પણ
છાપરે મુકીએ કાગવાશ
ધાર્મિક પરંપરા પ્યારા બાળકોને સમજાઈ

                             ઓકટોબર માસે નવરાત્રી ને દિવાળી
નાના મોટા સહુ માણે ગરબા રાસની રમઝટ
દીવાળીએ સોહામણા સાથિયા દીવા આંગણે
દિલમાં પ્રેમાળ દીવાનો રંગ બેરંગી ઝળઝળાટ

                                  નવેમ્બર લાવે થેન્કસ ગિવીંગ દિવસ
કૃતજ્ઞતા નત મસ્તકે અશ્રુ વહે અવિરત
વિભુ તુજ પ્રેમાળ હસ્ત મસ્તક પર
આષિશ વર્ષાવે અહર્નિશ

                              ડીસેમ્બર માસ લાવે ક્રિસમસનો તહેવાર
શૉહામણી ક્રિસમસ ટ્રી શોભે ઘેર ઘેર
બાળકો જોય રહ્યા પ્રેમાળ શાંતાની વાટ
ઢગલાબંધ ગીફ્ટના સપનામાં વિતે રાત

  પહાડ અટુલો

જોઇ રહ્યો  પર્વત ઊંચો
વિચારે, હું જ અણમાનીતો?
ન આભને આંબી શક્યો
બોલ્યો બાજુનો છોડ નાનકડો
ન કર શોક ભયલા હુ છું તારા જેવડૉ
જ તારો દોસ્ત, ધરણી પર ઊભેલો.
ઊચા સરૂના વૃક્ષ ચોતરફ મારી
સૌ પર્વત પહાડ ચડૅ નજર રાખે નીચી
થાય ખુશ રંગ બે રંગી પુષ્પ પર્ણ નીરખી
કદમ ધપાવતા ગીત ગાતા હરખાઇ
દિવસો જતા બનીશ ઘટાદાર વૃક્ષ ઉંચુ
પહાડ અટૂલો જોઇ રહ્યો પર્વત ઊંચો
ધી્રજ રાખ તું બનશે પર્વત ઊંચો
તો પર્વત ધસી બની જાશે પહાડ નીચો
કાળે કરી પહાડ બને પર્વત,પર્વત બને પહાડ
ચડતી પડતી ક્ર્મ કુદરતનો તું જાણ
પહાડ અટૂલો જોઇ રહ્યો પર્વત ઊંચો

અમ્રિતા કેવી રૂપાળી! જન્મી ત્યારે હોસ્પિટલમાં જ તેના મામા બોલ્યા દીદી તારી દીકરી તો ઇંગ્લીશ ડોલ છે! મોટી માંજરી આંખો, સુવાળા ગુલાબી ગલગોટા ગાલ, સાચે જાણે સ્વર્ગની પરી  જન્મી. “બસ રાખ નયન, મામાની મીઠી નજર ભાણીને લાગી જશે”, “મા ચિંતા શું કરશ તું નજર ઉતારી લેજે ને, હું કાળો છું તોય જરાક કોઇ મારા વખાણ કરે કે તુરત સાંજે સાડલાના છેડામાં કંઇક ઢાંકી મારા માથા પર ગોળ ગોળ ફેરવી બહાર નાખી આવે છે, અંજનાબેનઃ હા મારે ઉતારવી જ પડશે, નિરાલી તું પણ બેબીના કપાળે રોજ સવારે નર્સ નવડાવી ને લાવે તુરત કાળુ ટપકુ કરજે”. હા મા જરૂર કરીશ. પ્રથમ માતૃત્વ ધારણ કર્યાના આનંદમાં પરી જેવી પુત્રીને જોઇ નિરાલી પ્રસુતીની પીડા ભૂલી ગઇ, એક અનોખી હળવાસ અનુભવી રહી, નિદ્રાવસ થઇ.

નિરજ સાંજની ફ્લાઇટમાં અમદાવાદથી આવી ગયા,એરપોર્ટથી સીધા સનફ્લાવર પ્રસુતી ગૃહમાં, રૂમમાં આવી નિરાલીના પેટ પર હાથ ફેરવ્યો હળવી હગ આપી ભાલે ચૂમી કરી, “મારી અમ્રિતા ક્યાં?’ બન્ને જણાએ નામ નક્કી કરેલ દીકરી આવે તો અમ્રિતા અને દીકરો આવે તો અમૃત.

નિરજ તમે જીત્યા દીકરી આવી, નર્સ દાખલ થઇ નિરજભાઇ જુવો તમારી અમ્રિતા, નિરજે તુરતજ અમ્રિતાને લેવા હાથ લંબાવ્યા નર્સ બોલી નિરજ વોશ યોર હેન્ડસ, સોરી મેમ, હાથ ધોવા બાથરૂમમાં ગયો.

અમ્રિતાએ રડવાનું શરું કર્યું, ડેડી લીધા વગર જતા રહ્યાની ફરિયાદ! નર્સે બેબી નિરાલીના ખોળામાં મુકી, she is hungry, નિરાલીએ નર્સની મદદથી ઓશીકુ ગોઠવી અમ્રિતાનું નાજુક મુખ  સ્તન સામે ગોઠવ્યું, નિપલ મુખમાં મુક્યું સ્તન દબાવી ધાવણની ધાર આપી અમ્રિતાએ તો મુખ બાર કાઢી રોવાનું ફરી શરું કર્યું, જુઓને નિરજ તમે નથી બોલાવી તો અમ્રિતુ રિસાઇ ગઇ, દુધ નથી પિતી,ઓ કે, લાવ હું મનાવી લઉ છું, નિરજે હાથમાં લીધી ગલગોટા ગાલે ચૂમી આપી તુરત રડવાનું બંધ હસવા લાગી, નિરજે સાચવીને નિરાલીના ખોળામાં સુવડાવી ચાલો હવે ખાવાનો સમય થયો, નિરાલીએ તુરત સ્તન હસતા મુખમાં મુક્યુંને અમ્રિતાએ ચૂસવાનું શરું કર્યું .

જનમતાની સાથે જ માતા પિતાની મમતાનો દોર બાળક સાથે બંધાય જાય છે,માતાના સ્તનમાં તેનો ખોરાક છે, કોઇએ શીખવવું નથી પડતું ,પેટ ભરાય ત્યાં સુધી સ્તન પાન કરશે, ભરાય જાય એટલે તુરત છોડી દેશે.સર્જનહાર તારી કરામત. મોટા થયા પછી આ સમજણ ક્યાં છૂ થઇ જાય છે!!મનને ભાવે તે ખાવાનું પછી ભલે તે શરીરને હાનિકર્તા હોય.

અમ્રિતા મોટી થતી ગઇ તેમ તેનું રૂપ ચન્દ્રકળા જેમ નિખરતું ગયું, રૂપ સાથે બુધ્ધિ પણ વિકસતી ગઇ, તેના નયન મામા અમેરિકા સેટ થયેલ, એસ એસ સી પરિક્ષા આપી, મામાના આગ્રહથી સાથે બીજી પરિક્ષા એસ. એ. ટીની ગણીત અને ઇંગ્લિશની કોપ્યુટર પર લીધી તે પરિક્ષામાં ગણીતમાં સો ટકા મળ્યા અને ઇંગ્લિશમાં પંચાણુ ટકા. અમ્રિતાનું અમેરિકા ભણવાનું સ્વપ્ન સાકાર થયું.

જુન માં એસ એસ સીનું રિ્ઝલ્ટ આવ્યું અમ્રિતા પહેલા દસમાં આવી.મામાની સુચના મુજબના બધા પેપર્સ યુનિવર્સિટીને મોકલી આપ્યા.યુ ટી ઓસ્ટીનમાં એડમિસન મળી ગયું. તુરત સ્ટુડન્ટ વિશા માટે એપ્લાય કર્યું, અમેરિકા જવાની તૈયારી શરું કરી,

નયનમામા ફેમિલી સાથે ઓસ્ટીનમાં સેટલ હતા દસ વર્ષથી આઈ.બી.એમમાં સિનિયર એન્જીન્યર નો હોદ્દા ધરાવતા હતા, પત્નિ નીરા અને પાચ વર્ષનો દીકરો નિર્લેપ પરિવારના ત્રણ સભ્યો વિશાળ ત્રણ હજાર સ્કેવર ફીટ મકાનમાં રહે. નિર્લેપ એકલો પડી જતો એક દિવસ મમ્મીને કહે મમ્મી મારા ફ્રેન્ડ અક્ષયના મમ્મીના ટમીમાં અક્ષયની બેન છે,તારા ટમીમાં મારી બેન છે? નીરા સમજાવતી બેટા તારી બેન છે અમ્રિતાદીદી, તને રક્ષા બંધનના દિવશે રાખડી મોકલાવે છે.

“મમ્મી એ તો ઇન્ડીયામાં અહીં તો હું એકલો મારે અહીં બેન જોઇએ છે” બેટા અમ્રિતાદીદી આ સમરમા અહીં આવવાની છે,” વાઉ મમ્મી આ સમર દીદી સાથે રમવાની ફરવાની બહુ મઝા આવશે, નિર્લેપ ખૂશ થઇ ગયો, દીદીના આવવાની રાહ જોઇ રહ્યો. બાળકને રિઝવવાનું કેટલું સહેલુ!!

બહુ રાહ નહીં જોવી પડી જુન મહિનામાં અમ્રિતા ડલાસ એરપોર્ટ પર ઉતરી, ઇમિગ્રેસન કસ્ટમ વગેરે વિધી પતાવી બહાર આવી, નિર્લેપની આતુર નજરે અમ્રિતાને જોઇ, એવો દોડ્યો દિદી આવી દિદી આવી..અમ્રિતાને હગ આપી, “વાઉ નિર્લેપ યુ બિગ બોય, ઉંચક્યો બન્ને ભાઇ બહેને એક બીજાને વહાલભરી પપ્પી આપી, અમ્રિતા નયનમામા, નીરામામીને નીચા નમી પગે લાગી, મામા મામીએ પ્યારભરી હગ આપી welcome to this land of opportunity, (નિત નવી તકથી ભરપૂર દેશમાં સ્વાગત),આશીર્વાદ આપ્યા “ખૂબ ઉન્નતિ કરજે બેટા.

નિર્લેપ ઘેર જવા અધીરો થયો હતો, લેટ્સ ગો હોમ આઇ વોન્ટ ટુ શૉ દિદી ઓલ માઇ ગેમ્સ એન્ડ માય પ્લાન ફોર વેકેસન, બેટા દિદી આપણે ઘેર જ રહેવાની છે, બધુ જોશે અને તારી સાથે રમશે ,”નિર્લેપ હું પણ તારા માટે ઇન્ડીયન ગેમ લઇ આવી છું, તું ખૂશ થઈ જશે”,” દિદી તું મને શિખવશે ને!!””ચોકસ શિખવીશ”.આમ આખા રસ્તે નિર્લેપે અમ્રિતાને વાતોમાં પકડી રાખી પોતાનો હક્ દિદી પર જમાવ્યો આખે રસ્તે અમ્રિતાએ પણ નાનાભયલા સાથે વ્હાલથી વાતો કરી. ઘર આવ્યું,

નીરાએ બારણું ખોલ્યું ડીસઆર્મ કર્યું. નયન અને અમ્રિતા બેગ લઇ આવ્યા, નિર્લેપ નાની કેરિ ઓન બેગ લઇ સીધો ઉપર ગયો ગેસ્ટ રૂમમાં બેગ મુકી નીચે આવ્યો અમ્રિતાનો હાથ પકડ્યો “ચાલ દિદી તારો રૂમ બતાવું” “બેટા પહેલા બધા હાથ પગ ધોઇ જમવા બેસો પછી ઉપર જજો” સહુ ડાઇનિંગ ટેબલ પર બેઠા નીરાએ થાળી પીરશી, વાઉ મામી કંસાર મને બહુ ભાવે બોલી મોમા મુક્યો, તમે બા જેવો જ કંસાર કર્યો છે,” બાની રેસિપીનો બનાવ્યો છે, બાનો કંસાર જ બધાને ભાવે છે.વાતો કરતા સહુ જમ્યા, નિર્લેપ દીદીને પોતાની રૂમ બતાવવા અધીરો થયો હતો, અમ્રિતાનો હાથ પકડી ચાલ દીદી ઉપર મારી ગેમ બતાવું, અમ્રિતા સિન્કમાં પડેલ ડીસ ધોતા બોલી નિર્લેપ તું જા હું આવું છું, અમ્રિતા તું જા આજ તારો ભાઇ તને નહીં છોડે હું કરી લઇશ.

અમ્રિતા અને નિર્લેપ ઉપર ગયા, જો દીદી મારી પાસે કેટલી ગેમ છે, સ્ક્રેબલ,મોનોપોલિ, ડૉમિનો કાર્ડ,ચેકર્સ, ચેસ અને વિડિયો ગેમ પણ છે, પણ મારા મમ્મી મને વિડીયો ગેમ કલાકથી વધારે નથી રમવા દેતા.

નિર્લેપ કલાક તો ઘણૉ કહેવાય, મોનોપોલિ, સ્ક્રેબલ, કાર્ડ ગેમ્સ માં બુધ્ધિ વાપરવાની હોય વિડીયોમાં ફક્ત આનંદ મળે, વિચારવાનું હોય નહી, એટલે મગજને આરામ મળૅ.

તો આ સમરમાં તમે ને હું સાથે જુદી જુદી વિચારવાની ગેમ રમીશું.

આમ બન્ને જણા સમરનો પ્લાન કરી સુઇ ગયા.

સોમવારે નયનમામા અને અમ્રિતા  નિર્લેપ ઉઠે એ પહેલા, યુ ટી ઓસ્ટીન કેમ્પસ જોવા નીકળી ગયા, વિશાળ કેમ્પસ જોયું, ટુર લીધી, અમ્રિતાએ બે મુખ્ય સબજેક્ટ લીધેલ બાયોલોજી અને મેનેજમેન્ટ,થોડી બુક્સ બાય કરી,ડૉર્મ સિંગલ રૂમ માટૅ અરજી કરેલ, અરંતુ પાર્ટનર સાથે રૂમ મળી,નસીબ સારા, પાર્ટનર અહીં મોટી થયેલ પંજાબી છોકરી પ્રિતી કૌર મળી.ડૉર્મની ડીપોઝિટ ભરી દીધી.બધી કાર્યવાહી પતાવતા ત્રણ વાગ્યા.

અમ્રિતાઃ મામા ભૂખ લાગી છે,સબવેમાં જઇશું? ચાલો બન્ને એ લંચ લીધુ. થોડી ખરીદી કરી ઘેર પહોંચતા છ વાગ્યા, ઘરમાં દાખલ થયા. નિર્લેપ ટી વી જોતો હતો, ઉભો ન થયો,નીરામામી બોલ્યા નિર્લેપ જો કોણ આવ્યું? તારી દિદી! તો પણ મોઢું ફુલાવી બેઠો રહ્યો, અમ્રિતા સમજી ગઇ ભાઇ દિદી પ્રત્યે નારાજ છે. બોલ્યા વગર ઉપર ગઇ ઇન્ડીયાથી લાવેલ ભમરડો અને દોરી લઇને નીચે આવી.

નિર્લેપ જો હું તારા માટે નવી ઇન્ડીયન ગેમ લાવી છું, ગેમનું નામ પડતા જ ભાઇ ઉભા થયા ,લેટ મિ સી, લેટ મિ સી, અમ્રિતાએ ભમરડાને ટાઇલ ફ્લોર પર ઘુમાવ્યો,

વાઉ, દિદી ધિસ ઇસ ઔસમ!!! મને બતાવ કેવી રીતે ફેરવવાનું?

અમ્રિતાએ  નિર્લેપના હાથમાં ભમરડો આપ્યો દોરી વિટાળતા અને ભમરડાને જમીન પર છોડવાનું શીખવાડીયું. બે ચાર નિષ્ફળ પ્રયત્નો બાદ નિર્લેપનો ભમરડો ફર્યો, મામા મામી અને અમ્રિતાએ તાળીઓ પાડી,નિર્લેપને હાય ફાઇવ આપી બિરદાવ્યો.આખો સમર નિર્લેપે કંટાળાની ફરિયાદ વગર દિદી સાથે આનંદથી પસાર કર્યો.

ઓગષ્ટમાં કોલેજ શરું થઇ, અમ્રિતાએ ઓન કેમ્પસ લાઇબ્રેરીમાં પાર્ટ ટાઇમ જોબ લીધો જેથી પોતે

પોતાનો ખર્ચ કાઢી શકે.ફક્ત દીવાળી પર વિક એન્ડમાં ઘેર આવી, ક્રિસમસ બ્રેકમાં જોબ ચાલુ રાખ્યો, સ્પ્રીંગ બ્રેકમાં અમ્રિતાની અમેરિકન અને ઇન્ડીયન ફ્રેન્ડસે એક વિક એન્ડમાં ગાલવેસ્ટન જવાનું નક્કી કર્યં, બે નાઇટ માટે બે બેડ રૂમ કોન્ડૉ બુક કરાવ્યો, પ્રિતી જવાની હતી અમ્રિતાને આગ્રહ કર્યૉ અમ્રિતાએ મામા,મામીની મંજુરી લીધી, જવાનું નક્કી કર્યું.અમ્રિતા બીચ પર થતી છોકરીઓની હેરાનગતીથી થોડી ગભરાતી હતી.પ્રિતીએ તેને હિમત આપી, હું છું તું ગભરા નહી, બ્રેકફાસ્ટ કરી બધા બીચ પર ગયા, લંચ પછી અમેરિકન છોકરીઓ પાછી સમુદ્રમાં ગઇ.

અમ્રિતા અને પ્રિતીએ લાંબી ચેર પર આરામથી બુક વાંચવાનું પસંદ કર્યું, બિચ પર છુટા છવાયા થોડા યંગસ્ટર ફરતા હતા, બાકીના કોઇ બારમાં કે કોઇ રેસ્ટૉરન્ટમાં ગોસીપ માણી રહ્યા હતા.

અચાનક બે જણા્ આવ્યા,બુક ખેંચી બોલ્યા કમ ઓન બેબી, એનજોય વેકસન, પ્રિતી પડછંદ પંજાબી જોરથી ધડાધડ લાફા મારવા લાગી,અમ્રિતાએ ત્વારાથી બન્નેની આંખમા ઇન્ડીયન લાલ મસા્લાની ભૂકી ઉડાડી, બિચ સિક્યોરીટી આવી ગઇ, બન્ને છોકરાઓને હાથકડી પહેરાવી, આ બન્ને છોકરાઓ ગાલવેસ્ટન પોલિસખાતામાં આવા ગુનાઓ માટે પ્રખ્યાત હતા. બન્નેની બ્રેથ ટેસ્ટ કરી આલ્કોહોલ લેવલ ૧.૫ આવ્યું, ટી વી લોકલ ચેનલ રિપોર્ટર આવી,રિપોર્ટ લીધો, સાંજના ન્યુઝ આવ્યા ‘બે બહાદુર ઇન્ડીયન છોકરીઑ અમ્રિતા અને પ્રિતીએ ફક્કત મરચાની ભૂકી આંખમાં ઉડાડી, બે ગુંડાઓની ધરપકડ કરાવી,એંકર વુમને કમેન્ટ કરી”ઇન્ડીયન ચિલી પાવડર દરેક સ્ત્રી પોતાની પર્સમાં રાખે અને સેલ્ફ ડિફેન્સ વેપન તરીકે વાપરે તો કંઇ જ ખોટુ નથી”.

બીજે દિવસે મામા,મામીનો ફોન આવ્યો અમ્રિતા અભિનંદન, તે આ દેશમાં આવી ને આવું સરસ કામ કર્યું!!તને આ આડ્યા કોણે આપ્યો? મામી, મારી મમ્મીએ મને આ શીખામણ આપેલી કોઇ પણ અજાણ્યા સ્થળે જાય ત્યારે મરચાની ભૂકી સાથે રાખવાની ગુંડાને ભગાડવા માટૅનો અકસીર ઉપાય.

બધે અમ્રિતા અને અમ્રિતાની મરચાની ભૂકી ચર્ચાનો વિષય બની ગયા.

આમ અમ્રિતા અને અમ્રિતાની મરચાની ભૂકી અમેરિકાની સ્ત્રીઓમાં પ્રખ્યાત થઇ ગયા.

મીતાનો ચહેરો હંમેશા મલકતો સવારના ફરવા જાય, જે કોઇ સામે મળે તેનું હાથ ઉંચો કરી મલકાતા મૌનથી અભિવાદન કરે, તો કોઇ વડીલને બે હાથ જોડી મલકતા મૌન નમસ્કાર કરે,બધા તેને મિતભાસી મીતાથી ઓળખે તો કોઇ મલકાતી મીતા તરીકે ઓળખે,તો કોઇ અમેરિકન બોલે હાઈ મીતા આઇ લવ યોર સ્મર્કિંગ.મીતા જવાબમાં મલકાતા હાથ ઊંચો કરી મૌન વેવ કરે.

તમને એવું લાગ્યું મીતા મુંગી છે!!ના બિલકુલ નહીં. મિતા નાનપણમાં ખૂબ બોલકણી હતી,શાળા કોલેજમાં પણ ખૂબ એક્ટીવ, દરેક ઈતર પ્રવૃત્તિમાં મીતાનો ફાળો અચૂક હોય, બી એ, બી એડ પુરું થયું કે તુરત તેની પોતાની હાઇસ્કુલમાં જોબ મળી ગયો.તેના માતા પિતાએ મુરતિયા જોવાનું શરું કર્યું,

તેમની જ્ઞાતીનો છોકરો એન્જીનિયર મનન અમેરિકાથી લગ્ન કરવા આવી રહેલ છે, તેની જાણ થતા જ મીતાના માતા-પિતાએ, મનનના માતા-પિતાનો સંપર્ક કર્યો. મીતા અને મનન એક જ્ઞાતીને હિસાબે નાનપણથી થોડા પરિચયમાં હતા, બન્નેની મુલાકાત ગોઠવાય, જુની પહેચાન તાજી કરી બન્નેએ જીવનસાથી થવાનું નક્કી કર્યું, લગ્ન થયા બન્ને અમેરિકા આવ્યા.

મીતા અમેરિકા આવી ત્યારથી મનન નાની નાની બાબતમાં મીતાને ટોકે તને નહીં ખબર પડે કેમ વાત કરવી તે,મીતા કંઇ બોલે કે તરત તેને અટકાવે અને પોતે વાતનો દોર પકડી લે. મનનના અમેરિકન મિત્રના ઘેર પાર્ટી હતી ,મનને ઓળખાણ કરાવી આ મારી પત્નિ મીતા, આ મી,લુઇ મી.લુઇ હાથ લાંબો કર્યો હાય મીસ મીતા  મીતા સ્વદેશના સંસ્કાર પ્રમાણે નમસ્તે બોલી. મનન તુરત બોલ્યો મી.લુઇ શી ડઝ નોટ નો અમેરિકન વે ઓફ ગ્રિટીંગ્સ તેને અહીંઆની રીત ખબર નથી, મીતા મનમાં વિચારે અમિરિકનને,આપણી રીત આ છે તે કહેવાને બદલે મને અમેરિકન રીત ખબર નથી તેવું બોલી મનન મારું અપમાન કરે છે  તેથી વધારે આપણા દેશનું અપમાન કેમ કરે છે!!!, આમ ઘણા પ્રસંગોમાં બનવા લાગ્યું ત્યારથી મીતા બોલવાને બદલે મલકાય અને હસ્તધનુન કરે કે હાથ વેવ કરે,ડાઇનીંગ ટેબલ પર કેમ બેસવું કેવી રીતે જમવાનું કેવી રીતે પીરસવાનું બધું બતાવે.

એક  તેમના દેશી મિત્રને ત્યાં ગયા મીતા, હોસ્ટ બેનને હેલ્પ કરવા  ગઈ તુરત મનન પાછળ આવ્યો, મીતા તું નીતાબેનને પૂછીને માઇક્રોવેવ ઓવન શરું કરજે તને નહીં ખબર પડે, મીતાએ મલકાતા મૌન સાથે મસ્તક નીચે કર્યું

તેમને દીકરો થયો, તેની સ્કુલમાં પી.ટી.ઓ મિટીંગમાં જવાનું હોય ત્યાં પણ મનન સાથે જાય ટીચર સાથે પોતે જ વાત કરે મીતા મૌન પ્રેક્ષક બધું ધ્યાનથી સાંભળે. દીકરો નાનો હતો ત્યારે તો તેને કંઇ સવાલ ન થયો, જ્યારે ચોથા ધોરણમાં આવ્યો સમજણૉ થયો, સવાલ થાય ડૅડ મમ્મીને કેમ બોલવા નથી દેતા!!એક વખત તેણે પુછ્યું ડૅડ તમે મોમને કેમ બોલવા નથી દેતા પ્રાઉડી ડૅડ તુરત બોલ્યા તારી મમ્મી અહીં નથી ભણી હું અહીં ઘણા વર્ષ ભણ્યો છું,એટલે મને અહીંના એજ્યુકેસનની વધારે ખબર પડે.વિવેક દીકરો વેવીકી વધારે કંઇ દલીલ ન કરે.

મનનને એક વર્ષ માટે પરદેશ જવાનું થયું, દીકરો પાંચમીમાં એલીમેન્ટરી સ્કુલનું છેલ્લું વર્ષ, એણે તો મીતાને પૂછ્યા વગર વિવેકને મેથ અને ઇંગ્લીશ માટૅ કુમાન ક્લાસ શરું કરાવી દીધા,મીતાએ કહ્યું મનન હું વિવેકને ભણાવીશ તને અહીંનુ મેથ ભણાવતા ન ફાવે અહીની  રીત જુદી છે.બસ મીતાએ કોઇ દલીલ નહીં કરવાની આમ મનનનું ઘમંડ પોશાતું રહ્યું.

વિવેકને કુમાનના મેથ ઇંગ્લીશના હોમ વર્કનો ખૂબ કંટાળો આવતો, એક દિવસ મમ્મીને કહ્યું મોમ મને કુમાનમાં નથી જવું ખૂબ બોરીંગ છે, મીતાએ પણ જોયું કુમાનના ઇંગ્લીશ, મેથ કરતા તે પોતે વિવેકને હાઇ લેવલ પર લઇ જઈ શકશે. તેણે ક્લાસિસ બંધ કરાવ્યા પોતે જ મેથની ટેક્ષ્ટ બુક અને ઇંગ્લીશ ટેક્ષ્ટ તથા અસાયન કરેલી બુક્સ લાઇબ્રેરીંમાંથી લઇ આવે અને બે ત્રણ કલાક તેની સાથે બેસી વંચાવે અને તેનો રિવ્યું પોતે બોલી જાય પછી દીકરા પાસે લખાવે, મેથ પણ બધા ઘડીયા બોલાવી મોઢે કરાવી કરાવડાવે દાખલાઓ આપે અને પ્રેકટીસ કરાવડાવે પોતે ઇન્ટરનેટ પર જાય નવું શીખે. વર્ષ પુરું થયું ઍલીમેન્ટરી સ્કુલનું ગ્રેજ્યુએસનના આગલે દિવસે મનન પરદેશથી આવ્યો,.

બીજે દિવસે ત્રણે જણા તૈયાર થયા, ગાડીમાં બેઠા, રસ્તામાં મનને પૂછ્યું વિવેક બેટા બધામાં પહેલો આવવાનો, કેટલી ટ્રોફી મળવાની છે? વિવેક મલકાતા મમ્મી સામે જોઇને બોલ્યો  ડૅડ  વી વીલ સી,

મીતા પણ દીકરા સામે મલકાઇ રહી.

સેરીમનિ શરું થઇ, મેથ ટ્રોફી વિવેક મેહતા, ઇંગ્લીશ ટોફી વિવેક મેહતા, ઇંગ્લીશ લિટરેચર ટ્રોફી વિવેક મેહતા, સો ટકા હાજરી વિવેક મેહતા સ્પેલીંગ બી રનર અપ વિવેક મેહતા.બેસ્ટ સાઇન્સ પ્રોજેક્ટ, વિવેક મેહતા, બેસ્ટ, યુ એસ હિસ્ટરી પ્રોજેક્ટ વિવેક મેહતા.સેરિમની પૂરી થઇ, બધા ટીચર્સ અને પ્રિન્સીપાલે  “કોંગ્રેચ્યુલેસન્સ વિવેક, કોંગ્રેચ્યુલેસન્સ મિસીસ મેહતા યુ વર્ક હાર્ડ”બોલી બન્ને સાથે હસ્તધનુન કર્યા.સંસ્કારી મીતા બોલી ઇટ્સ નોટ ઓન્લી મી માય હસબન્ડ મિસ્ટર મેહતા ઓલ્સો વર્ક હાર્ડ,”ઓ વેલકમ બેક મિસ્ટર મેહતા, હાવ આર યુ” “આઇ એમ ફાઇન મેમ.

ઘેર આવ્યા મીતાએ વહેલા ઉઠી રસોઇ બનાવી રાખેલ, ગ્રેજ્યુએસન કેક પણ લાવી રાખેલ, ત્રણે જણા ટેબલ પર ગોઢવાયા જમતા જમતા મનન બોલ્યો મીતા જોયું કુમાન ક્લાસથી કેટલો ફરક પડ્યો?

ડૅડ આઈ ક્વિટ કુમાન ક્લાસ ઇન વન વિક, ઇટ્સ માઇ મોમ ટૉટ મી એવરીથીંગ, એન્ડ હેલ્પ મી ઇન ઓલ માય પ્રોજેક્ટ ડેડ મારી મોમને બધી ખબર પડે છે,રાઇટ મોમ અને બન્ને મા દીકરો મલકાયા.

“વાઉ મીતા યુ આર છુપા રુસ્તમ”બોલી મનન ઉભો થયો વિવેક પણ ઉભો થયો બન્ને બાપ દીકરો મીતાને ભેટ્યા બેઉ સાથે યુ આર ધ બેસ્ટ મોમ. મીતાએ મલકાતા મૌન સાથે બન્નેને વ્હાલભરી ભાલે પપી આપી.

                

             હું કોણ છું પુછું વારંવાર થાકી બસ હવે

             ફેરા ફરીફરી, કોઇ તો કહો પામી બસ હવે

             ઝાકળનું બિન્દુ એક પર્ણૅ પોઢી મલકાઇ

             જાય ઉડી કહી આવીશ સવારે પાકી બસ હવે

             પર્ણો ઉંચે સૂરજ ભણી જોઇ પૂછે આ શું?

             આવશે,જુવો વાટ થોડી રાત બાકી બસ હવે

            પાષાણ હું,ટાંકણું મારું, ઘડી રહી છું મુજને

            સ્વપ્નમાં ઢંઢોળી કહ્યું તે જગાડી બસ હવે

            જીજ્ઞાસા તારી પહોંચી ઉંચા શિખરની ટૉચે

            જામગરી તારી તણખા ઝરાવે પ્રકાશી બસ હવે

            હું કોણ છુંની મુક ખોજ પડતી માન મારું વચન 

            તું છે તે હું, ને હું છું તે તું, લે તું જાણી બસ હવે

તસવીર બોલે છે

તસવીર જોય અને મને કેટલીક કહેવત યાદ આવી, ટાંટિયા ખેંચ, આંગળી આપી પોંચો પકડ્યો,વાડ હોય તો વેલા ચડૅ,કા્યર મેદાન છોડી ભાગે વગેરે..

આંગળી આપી પોંચો પકડ્યો કહેવત વિષે સત્ય ઘટના પર આધારીત વાત કરું,

મિસ્ટર સો એન્ડ સો વિખ્યાત સાયકોલોજીસ્ટ, ખાસ કરીને પરસનાલિટી પ્રોબલેમ જેવાકે સ્પલીટ પરસનાલિટી, પેરેનોયડ પરસનાલિટી વગેરે..સોલ્વ કરવા માટે જાણીતા..

મિ. એક્ષના વાઇફ મિસિસ વાયને આવોજ કંઇક પ્રોબલેમ કોઇ વખત ખૂબ સારા મૂડમાં હોય ત્યારે ખૂબ સરસ મિસ્ટરને ભાવતી વાનગીઓનો થાળ તૈયાર કરે, રાહ જોતા બેસે, જેવા પતિદેવના પગલા પડે તેવા ઉભા થાય સ્વાગત કરે હનિ આજે બહુ મોડું થયું ને! ખૂબ થાક્યા હશો પોર્ટફોલિયો લઇ લે,ચાલો જલ્દી ફ્રેસ થઇને આવી જાવ આજે તમને ભાવતુ પંજાબી છોલે પુરી, ને ગાજરનો હલવો છે. અને પતિ પત્નિ બન્ને આનંદથી જોધા અકબર સિરિયલ જોતા જોતા જમે.

આજ મિસિસ વાય બીજે દિવસે પતિ મોડા આવ્યા સવારે કહીને ગયેલ હનિ મારે આજે ડીનર મિટીંગ છે સાંજે મારી રાહ નહી જોતી, સાંજે પતિદેવ આવ્યા તેવા વાગ્ધારાથી નવડાવ્યા આજે તો બહુ જલસા કર્યા ને પેલી ચીબાવલી સેક્રેટરી રિટા સાથે ડીનર લેવા ગયા, ક્લબમાં ગયા બન્ને જણા એક બીજાની બગલમાં હાથ વિંટાળી નાચ્યા, થાક્યા પણ હશો જ. ના ના એવું કશું નથી કર્યું મારે ક્લાયન્ટ સાથે મિટીંગ હતી, હું તને કહીને તો ગયેલો. હા હા એ તો મિટીંગના બહાને નવી નવી છોકરીઓ સાથે ફરવાનું બૈરી તો કામવાળી. ..

આમ વારંવાર થવા લાગ્યું છેવટે મિસ્ટર એક્ષે તેમના મિત્ર સાયકોલોજીસ્ટ મિસ્ટર સો એન્ડ સો ની એપોન્ટમેન્ટ લીધી. પત્નિ સારા મુડમાં હતી માની ગઇ.મિસ્ટર સોએ બન્ને જણાની સ્ટૉરી સાંભળી પછી થેરપિ માટે મિસિસ વાઇને એકલા ઓફિસમાં બોલાવ્યા તેમના પતિ બહાર બેઠા.

બેસો બેન, ગુલછડીનો ગુલદસ્તો આપ્યો, મારા તરફથી ભેટ.મિસિસ વાય, તો મનમાં ખૂશ થયા જોયું મનેય કોઇ ભેટ આપવા વાળું છે, હું ય હવે મિસ્ટર સો સાથે ડીનર પર જઇશ. બેન ગુલદસ્તો ગમ્યો? હા હા ગમ્યો ખૂબ ગમ્યો સરસ સુગંધ છે. કાલે ડીનર પર લઇ જશો? જરૂર તમે કહેશો ત્યાં. અને બીજે દિવસે મિસ્ટર સો સાથે ડીનર લેવાનું નક્કી થયું. સો એ મિસ્ટર એક્ષ ને ફોન કરી જણાવી દીધુ. એ થોડા મોડા આવ્યા ખૂણાના ટૅબલ પર મિસિસ વાય ને ખબર ના પડે તે રીતે બેસી ગયા. આમ અવાર નવાર થેરપિ માટે બન્ને મળતા મિસ્ટર સો દર વખતે તેમના પતિને મિસિસ વાયને ખબર ના પડે તે રીતે હાજર રાખતા. થેરપિથી મિસિસ વાય ને ફાયદો થયો, હવે તેઓ તેમના પતિ પર વાત વાતમાં ગુસ્સે નહોતા થતા.પતિ પણ ખૂશ થયા. થેરપિ પૂરી થઇ.

એક દિવસ અચાનક બપોરના વાયબેને મિસ્ટર સોને ફોન કર્યો તમે હમણા જ મારે ઘેર આવો, મારે તમારી સાથે ખૂબ વાતો કરવી છે, સો એ ના પાડી હું પેસન્ટના ઘેર નથી જતો.

વાયબેન એમ નહીં આવો? હું તમને બદનામ કરીશ મારી સાથે ઓફિસમાં છેડા કર્યા બધુ મારા પતિને જણાવીશ.મિસ્ટર સો બેનનો ઇરાદો જાણી ગયા, તેમણે કહ્યું સારું અત્યારે સમય નથી આવતી કાલે આવીશ. વાયબેને મિસ્ટર સો નો પોંચો પકડવા પ્રયત્ન કર્યો. મિસ્ટર વાય પાસે બધી મુલાકાતોની ડી વી ડી હતી. જે લઇને તેમના ઘેર ગયા તેમના પતિને જાણ કરી તેઓ પણ હાજર હતા. બેનનો પ્રયાસ નિષ્ફળ.

એક દિવસ કુવામાં એક અજાણ્યા પ્રાણીને જોઇ સહુ દેડકાને કુતુહલ થયું આ વિચિત્ર પ્રાણી કોણ હશે? સૌ તેનાથી દૂર રહે, જોકે નવું પ્રાણી કોઇને હેરાન ન કરે પોતાની ડોક અંદર છુપાવી પડ્યું રહે, કદમાં ખૂબ મોટું અને જાડી ચામડીવાળું હોવાથી બધા દેડકાને બીક લાગે એક દિવસ નાના દેડકા દેડકી ને વિચાર આવ્યો આ રીતે બીતા ક્યાં સુધી રહીશું, ચાલ આપણે બન્ને તેમની સાથે દોસ્તી કરીએ,બન્ને ગયા, પુછ્યું ભાઇ તમારું નામ શું? તમે ડોક કેમ અંદર છુપાવી દ્યો છો? અમે નથી ગમતા?ના ના એવું નથી મને તો તમે બધા ગમો છો મારું નામ કાચબો હું કુવાની બાજુના તળાવમાં રહું છું, એ જગ્યા તો ખૂબ સુંદર છે મન થાય ત્યારે પાણીમાં સહેલ કરવાની રાત્રે જમીન પર સહેલ કરવાની, તમે પણ બહાર આવો મઝા આવશે મારી જેમ તમે પણ જમીન અને પાણીમાં રહી શકો છો, તો અહીં કુવામાં શું કરવા પડ્યા છો.દેડકો ને દેડકી ખૂશ થઇ ગયા, બન્ને એકબીજાને પ્રેમમાં હતા પણ તેમના વડીલો તેમને લગ્નની રજા નહોતા આપતા દેડકી પગે ખોટવાળી બહુ કુદી ન શકે દેડકો ખુબ સશક્ત સુંદર. દેડકાના વડીલોને મોટો વાંધો લંગડી ને ઘરમાં ન લવાય વેઠ કરવી પડૅ.

દેડકો ને દેડકી બન્નેને વિચાર આવ્યો ચાલો ભાગી જઇએ બહાર નીકળી લગન કરી લઇશું, દેડકાએ દેડકીને કહ્યું તું મારો પાછલો પગ તારા બે આગલા પગથી પકડી લેજે અને આપણે બેઉ ઉપર પહોંચી જઇને,લગન કરશું, ખુલ્લી હવામાં ફરશું, આ બંધિયાર કુવો અને ઘરડા દેડકાઓથી હું કંટાળી ગયો છું, હાહો કંટાળી તો હું ય ગઇ છું, પણ હનિ ત્યાં મને કોઇ કનડશે તો નહીં ને? અરે હું બેઢો છું ને તારું કોઇ નામન લે. દેડકીનો વિશ્વાસ પોતાના પ્રિયતમ પ્રત્યે દૃઢ થયો. બન્ને ઉપરની દુનિયાના સ્વપ્ન જોવા લાગ્યા, બધા દેડકા સુઇ ગયા ડ્રાંવ ડ્રાવ બંધ થયું કે તુરત દેડકાભાઇએ દેડકી સાથે કુદકો માર્યો અને પાઇપ પકડી લીધો, દેડકીએ પણ બરાબર પગ પકડી રાખ્યો, દેડકાભાઇ કુદ્યા અને બેઉ પ્રેમીઓ કુવાની બહાર. થોડો આધાર મળે નબળાનો આત્મવિશ્વાસ વધે ધાર્યા કાર્ય કરી શકે.

પેલી કવિતા ઓગણીસમી સદીની નારી વિષે,                               હવે એકવીસમી સદીની નારી વિષે

સવારથી સાંજ બસ કામ કરુ                                                           આ યુગની કોરપોરેટ નારી

ઉઠાડું, બાળકોને કરું તૈયાર                                                               મન બુધ્ધી તનથી શક્તિશાળી

       કપડા વોશરમાં, વઘારું શાક                                                   નિયમીત જિમ, પાર્લરમાં જનારી

          કોર્નર સ્ટોરમાં શોપિંગ કરું                                                     મંદિરે સાષ્ટાંગ દડવત કરનારી

બેબીના ડાયપર બદલું                                                                    દૃઢ આત્મવિશ્વાસ રાખનારી

         શર્ટ ટ્રાઉસરને ઇસ્ત્રી ફેરવું

પરોણાના સ્વાગત કરું                                                                      આ યુગની કોર્પોરેટ નારી

ઘર બહાર સફાઇ કરું                                                                    વ્યવસાયે નિત નવા પડકાર ઝીલે

સવારથી સાંજ બસ કામ કરું                                                            વિરોધી હરિફોથી જરીએ ના ડરે

                                                                                             નિષ્ઠાએ ઇશ્વર સહારે કામ કરે

ઇચ્છું, સૂર્ય તેજ કિરણૉ મુજ ચહેરે                                                       આ યુગની કોર્પોરેટ નારી

વર્ષાના ઝરમર બિન્દુ ને શિતળ                                                    ન ડરે ટફ રફ કદીક કહેવાતી

વાયુની લહેર,મુજ અંગે પ્રસરે                                                    ચર્ચા ટીકાઓના વરસાદ ઝીલતી

તોફાની પવનના સુસવાટે                                                           ઊચાઇના શિખરો સર કરતી

ઉડું તરું આભમાં ઊંચે                                                               ઘસાતી સમજણે હીરા જેમ ચમકતી

જ્યાં આરામ મળે

હીમવર્ષા ધીમી ધીમી                                                                   આ યુગની કોર્પોરેટ નારી

સફેદ ચૂમીઓ ઠંડી                                                                     ભૂલો ભૂતકાળની ફરી ના કરે

રાત્રીએ સુખે પોઢી                                                             નિજ અભિગમના વિશ્વાસે અંતરના અવાજે

સૂર્ય વર્ષા આભ વાદળ                                                          જવાબદારી કુટુંબ, વ્યવસાયની નિભાવે

પર્વત સાગર પર્ણો પથ્થર                                                    ઇશ્વર કૃપાએ શિશ ઝુકાવી પ્રગતી કરે

ચમકતા તારલા ને ચન્દ્ર

છે મારા આ બધા જ બસ

પાંખો ફફડાવી, ઊડ્યા ઊંચે

                        હળી મળી સાથ સૌએ;

     પાખો સંકેલી શિસ્ત બધ્ધ બેસે,

                         વિજળીના થાંભલે તારે

                           હળી મળી સાથ જંપે;

            પુંજ તેજ જોયુ ઉતરતું,

              સાથ સર્વે હરખાઇ ઉડ્યા,

                          હળી મળી કાફલા સંગે;

                હરિયાળા વૃક્ષો જોયાને,

                             કોઇ ટાપુ તરફી ફંટાયા,

                   તો કોઇ દક્ષિણે વળ્યા,

                             હળી મળી રસ્તા શોધે,

                   મન પસંદ દિશા શોધી

                           માળા બાંધ્યા,

                          હળી મળી વસ્યા સર્વે;

                પ્રભુએ સર્જયા સહુને,

                બુધ્ધિહીને જાણ્યું

                           હળી મળી રહેવાને;

               બુધ્ધિશાળી ના સમજે’

                                       તોડે ફોડે,                         

                     પડળૉ ઇર્ષાના તુટ્યા,

                           હળી મળી જીવ્યા સાથે;

                  પાંખો ફફડાવી ઊડ્યા ઊંચે,

                                  હળી મળી સાથ સૌએ

                            નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

               પહેલે નોરતે શૈલપુત્રી  આવિયા રે

                સાથે શીવજીનો પોઠીયો લાવિયા રે

                ભક્તો સંગે માતા ગરગે ઘુમિયા રે

                             નવદુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

               બીજે નોરતે બ્રહ્મચારિણી પધાર્યા રે

               સ્વેત વસ્ત્રો માતાને શોભતા રે

                ભક્તોએ ભાવથી વધાવિયા રે

                            નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                 ત્રીજે નોરતે મા ચંદ્રઘંટા આવિયા રે

                  માને ભાલે ઘંટાકાર શોભી રહ્યા રે        

                 ભક્તોને સંગે મા મહાલી રહ્યા  રે

                              નવદુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                 ચોથે નોરતે કુશ્માંન્ડ માતા આવિયા રે

                  માતો અસ્ત્ર શત્ર સાથ, સિંહ સવારી રે

                  માએ ભક્તોને શક્તિ દાન આપિયા રે

                              નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                 પાચમે નોરતે સ્કંદમાતા આવિયા રે

                 સાથે દેવોના આશીષ લાવિયા રે

                 ભક્તો પર સ્નેહે વર્ષાવિયા રે 

                                નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                  છઠે નોરતે કાત્યાયની પધારિયા રે

                  મહિષાસુર મર્દિની કહેવાય છે રે

                  ભક્તોએ પ્રેમથી વધાવિયા રે

                               નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                  માતા કાલરાત્રી સાતમે પધારિયા રે

                   શુંભ નિશુંભ રાક્ષસ સંહારિયા રે

                  માએ ભક્તોને શુભ માર્ગે દોરિયા રે

                                   નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                   આઠમે નોરતે મા ગૌરી આવિયા રે

                  તપશ્ચર્યાના દેવી કહેવાયિયા રે

                  માને ભક્તોએ પ્રેમથી રિઝવિયા રે

                                   નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                  નવમે નોરતે સિધ્ધિદાત્રી આવિયા રે

                 માતા શીવજીને સાથ લાવિયા રે

                 ભક્તો ઘેલા બની સંગે રમિયા રે

                                      નવ દુર્ગા રમે છે ચાચર ચોકમાં રે

                                                        શીવ સારથી મારો તું જ તું

                                       હથિયાર મારા છે હાથ,પગ 

                                       દોરાવી તું જ્યાં લઇ જશે

                                       કરાવીશ કામ જે તે કરશે

                                       મારગ સીધો મારો બનશે

                                                      શીવ સારથી મારો તું જ તું

                                      અવરોધો નિત નવા નડે

                                      તુજ સ્મરણ હૈયે સદા રહે  

                                     જીવન રથ મારો સ્થિર રહે

                                      સેવા સાથના કદી ન ભૂલે

                                                   શીવ સારથી મારો તું જ તું 

                 પ્રેમ અનિર્વચનીય શબ્દ છે, પ્રેમતો અનુભૂતિનો વિષય છે. આ કોઇ અનૃત દુન્યવી પ્રેમની વાત નથી, જે આજકાલ ઘણો સસ્તો બની ગયો છે, આ અઢી અક્ષરનો પ્રેમ શબ્દ છુટથી વપરાઇ રહ્યો છે,તે વપરાસ ક્ષણિક સુખને પ્રગટ કરે છે,તેવા પ્રેમને ક્યારેક વિપરીત સંજોગોમાં  ધિક્કારમાં પલટાઇ જતા વાર નથી લાગતી. આવા દુન્યવી પ્રેમ સંબંધો ઘણા પ્રકારના હોય છે, જેવાકે પતિ-પત્નીના, પિતા-પુત્રના, ભાઇ- ભાઇના, ભાઇ-બેનના, મિત્રતાના, માલિક- કર્મચારીના, આ બધા પ્રેમ સંબંધો સ્વાર્થ અને લેણ દેણ સાથે સંકળાયેલા હોય છે. 
                પ્રેમ અનિર્વચનીય હોવા છતાં, તેના વિષે ઘણું લખાય છે, કાવ્યો, ગઝલો, ફિલ્મ સ્ટોરિ, ફિલ્મ ગીતો, લોક ગીતો, વાર્તાઓ,અને નવલકથાઓ,અને આપણે બધા સાહિત્ય પ્રેમીઓ વાંચીએ છીએ, આ બધા લખાણોમાં દુન્યવી પ્રેમની જ વાતો હોય છે
             આપણું અસ્તિત્વ જ્યારે દિગ્મૂઢ કરી દે, થથરાવી મૂકે તેવા પ્રચંડ પ્રેમના ઊભરાટ નો અનુભવ કરે અને નિરંતર આનંદની અનુભૂતિ કરે ત્યારે પરમ પ્રેમ પામ્યા કહેવાઇએ.

              આવો દિવ્ય પ્રેમ દ્વાપર યુગમાં બરસાનાની રાધા અને વ્રજની ગોપીઓ પામી શક્યા.

આવો પ્રેમ પામવાની ઝંખના દરેક હૈયાના અતલ ઊંડાણમાં પડેલી છે,પરંતુ તે પામવું સહેલું નથી, તે પામવા પ્રેમપંથની પાવક જ્વાળામાંથી પસાર થવું પડે છે,પસાર થતા થતા માંહ્યલામાં લીલીછમ લાગણીઓનો અભિષેક થતો રહે,અને ક્યારેક વિરહની આગમાં દ્રવિત હ્રદય અશ્રુધારે વર્ષા વરસાવે.
આ યુગમાં આવા પ્રેમપથ પર મીરા, નરસી ભગત, કબીર જેવા વિરલા  ચાલી શક્યા અને પરમ પ્રેમને પામી શકયા.

  મિત્રો

  આજે નારી વિશે થોડા હાયકુ મુકુ છું.

    નારીનું દુધ

 વગોવે નરાધમો

     હવશ પૂરી

   કહેવાય છે

  જગતમાં જનની

    ખરેખર છે?

  હોય તો પછી

  અત્યાચાર ખબરે

  છાપા ભરાઇ?

    કહેવાય છે

નારી તું નારાયણી

    ખરેખર છે?

   સમય છે આ

 રાહ શાની જુએ છે!

   સહયું ઘણું

  ધરી લે હવે

ચંડિકા રૂપ તારું

   દે પડકાર

                 કિનારે જઉં કે નદીમાં તરું?

                તટે સ્થિર આ શું વિચારો કરું?

               તણાવો ભરી ભાર વેઠ્યા કરું

                અશાંતિ છતા ખેલ ખેલી હરું

                શિશુ નાનકા કુદતા જોઇને

                  જરા મુસકાઉં મહીંથી ડરું

                 વિહંગો ઉડે આભમાં જોઇને

               અટારી એ ઊભી વિચારે ઝરું

               કિનારા એ આવી હવે વાર શું?

                 સહારો છે તારો ન પાછી ફરું

         પૂના કોઇ દિવસ મોડી ન પડે, સવારના છ વાગે કૂ કૂ ઘડીયાળમાંથી કોયલ ડોકી ઊંચી કરી લલકારે,અને ડોરબેલ વાગે,આજે સાત વાગ્યા તોય પૂના નહીં આવી.સરલાબેને બન્ને દીકરીઓના નાસ્તા તૈયાર કર્યા, દિશા, નિશા જલ્દી યુનિફોર્મ પહેરી બેક-પેક લઇ નીચે આવો, નાસ્તો તૈયાર છે. “મોમ મારા મોજા નથી મળતા” “દિશા, નાનીબેનના મોજા શૉધી આપ”, “મોમ હું મારો બેક-પેક તૈયાર કરું છું, હજુ મારે મારા મોજા પહેરવાના છે,તું ઉપર આવ નિશાને હું ક્યારની જલ્દી કરવાનું કહું છું, નથી માનતી,મમ્મી પૂનાબાઇને મોકલને.”

    ”આજે સુરેશ સ્વીઝરલેન્ડ ગયા ત્યારે જ પૂનાએ ખાડો પાડ્યો, જોકે આ સાત વરસમાં ઍક દિવસની રજા નથી લીધી, જરૂર કોઇ કારણ હશે બોલતી બોલતી સરલા ઊપર ગઇ, નિશાને તૈયાર કરી,બન્નેને નાસ્તો આપ્યો.

      ગેટ ખૂલ્યો “હાશ, પૂના આવી ગઇ, હવે એજ રીક્ષામાં બન્ને ને સ્કુલમાં મુકી આવશે”, ડોર બેલ વાગી દરવાજો ખોલ્યો, ડ્રાયવર રામજી “રામજીભાઇ તમે સાહેબને મૂકી જલ્દી આવી ગયા”!

“હા બેન આજે ટ્રાફીક ન નડ્યો”

“સારુ હવે તમે બન્ને દીકરીઓને સ્કૂલે મુક્વા જાવ આજે મોડું થયું છે”,

“નિશા, દિશા જલ્દી કરો રામજીભાઇ ગાડીમાં મુકી જાય છે”.

ગાડીમાં જવાનું સાંભળતા જ બન્ને બહેનોના પગમાં જાણૅ સ્પ્રીંગ આવી, દૂધ પીતા પીતા ઊભી થઇ,બેક-પેક ખભા પર ગોઠવી દરવાજા પાસે આવી.

 “બાય મમ્મી”,

મમ્મીને હગ આપતા નાની નિશા લાડ કરતા

“મમ્મી સાંજે રામજીભાઇ લેવા આવશે ને?”

‘હા બેટા આવશે,સરલાએ પપ્પી કરી,સાડીના છેડાથી નિશાના આંસુ લુછ્યા,

બાય બેટા, જલ્દી જાવ મોડું થાય છે.

રામજીભાઇ દીકરીઑને લઇ નીચે ગયા.

    સરલા હાશ કરી શોભા પર બેઠી.મન પૂનાના વિચારોમાં ૭ વર્ષનો ભૂતકાળ ઊલેચવા લાગ્યું,

     “દિશા દોઢ વર્ષની અને નિશા મારા ઉદરમાં ૬ મહીનાની ત્યારે બાજુવાળા નીલાબેન પૂનાને લઇ આવ્યા તેની સાથે તેની ચાર વર્ષની દીકરી ગૌરી હતી,રૂપાળી,મીઠડી દુશ્મનને પણ વહાલી લાગે તેવી.અત્યારે ૧3 વર્ષની થઇ ગઇ, તે દિવસે દિશાની બર્થ ડૅ પાર્ટીમાં , તેની માને મદદ કરવા આવેલી કેવી રૂપાળી લાગતી હતી, બધા મહેમાનોની નજર તેના પર જતી હતી, ખાસ કહું તો પુરુષોની… તેના પર જ કોઇ આપત્તિ આવી હશે તો!! આજકાલ જુવાન દીકરીઓની છેડતી ડગલે ને પગલે થતી હોય છે, ના,ના ઝોપડપટીમાં રહેતા માણસો કોઇ બહારનાની બૂરી નજર પોતાની બસ્તી પર પડે તો તે વ્યક્તિના બૂરા હાલ કરે.. સફેદકોલર વિસ્તારવાળા આંખ આડા કાન કરે. આપણે કોઇના પર્સનલ મામલામાં નહીં પડવાનું, છટકબારી….

     ટ્રીન ….ડોરબેલ વાગી, બારણું ખોલતા જ સામે પૂના અને તેની દીકરી ગૌરી બન્નેના ચહેરા ઊદાસ, આંખોમાં ગભરાટ..ગૌરીની આંખો લાલ.

“પૂના શું થયું? મા દીકરી કેમ આટલા બધા ગભરાયેલા છો?

 બન્ને અંદર આવ્યા સરલાએ ડૉર બંધ કર્યું, મા દીકરીને બેસાડ્યા,પાણી આપ્યું.

  “બેન અમારી નાતમાં છોડીઓ(છોકરીઓ)ની આ મજબૂરી, કહેવાય નહીં ને સેવાય નહીં, શહેર કે ગામડું વાંદરો ગુંલાટ ભૂલે નહીં, મારી જે દશા મારા ભઇજીના દીકરાએ કરેલ અને મને ચાર દિમાં પલ્લુ(ક્ન્યાની અપાતી કિંમત)ની રકમ લઇ મારા બાપાએ મને ત્રીજ વર મારાથી તરીહ વરહ મોટા હારે વળાવી, દીધેલ તે આ ગૌરી દુનિયામાં આવી, મારા અને ગૌરી બેઉના નસીબ, બચી ગ્યા.”

      “ પૂના કેમ એમ બોલે છે?”

     “બેન મારી મોટીબેનને ખેતરને સિમાડે પિત્રાઇ કાકાએ બળાત્કાર કરી બેજીવી કરેલી, ગભરાટમાં કોઇને વાત નહીં કરી બે મહીને બકારી થઇ ત્યારે મારી માને ખબર પડી, ગામડાની દાયણ પાહે લઇ ગ્યા પડાવવા, દાયણે કોઇ ઝેરી વનસ્પતિના દાંડા કોથળીના મુખમાં નાખ્યા ને કીધુ સવાર પડતા ગરભ પડી જશે, કલાકમાં જ લોહીની ધાર વહેવા માંડી જલ્દી ટ્રેકટરમાં શહેરના દવાખાને લઇ જવી પડી, દાકતરને મારીબેનનો જીવ બચાવવા કોથળી (ગર્ભાશય) કાઢવી પડી.આ મારી નજરે જોયેલું એટલે જેવા દસ દી ઉપર ગ્યા ને મારી માને વાત કરી દીધી.”

    “ આ ગૌરી ચાર વરહની થઇ ને મારો ચૂડલો ભાંગ્યો, સારું થજો મામાનું  મને ને ગૌરીને મુંબઇ લઇ આવ્યા, મામા તો બહું સારા છે, એમનો દિકરો નપાવટ મારી ગૌરી પર બળાત્કાર કર્યો, આજે સવારે ઊઠતાવેંત ચોકડીમાં વમન કર્યું, મેં પુછ્યું રાત્રે શું ખાઇને આવી ‘તી,ક્યારે બાર બેઠી’તી? કંઇ બોલે જ નહીં, જાણે મોઢામાં મગ ભર્યા હોય.

  બે ધોલ મારી ત્યારે માંડ નામ દીધું ને બોલી બે મહીના થ્યા છે, શહેરમાં હું દાયણ ક્યાં ગોતું? બેન તમે કાંઇ રસ્તો બતાવો, પૂના એક શ્વાસે બોલી ગઇ.

  “પૂના તું ચિંતા નહિ કર, હવે ગૌરીને મારતી નહીં, આવી રૂપાળી પરી જેવી દીકરી પર તારો હાથ કેમ ઉપડયો?”, તે દિવસે પાર્ટીમાં શાહ સાહેબે ગૌરી ને જોઇ ત્યારથી મને કહે છે, મારે આ છોકરીને ફિલ્મમાં લેવી છે, હું તને આજ વાત કરવાની હતી, સારુ થયું તું એને લઇને આવી..

     શાહ સાહેબ કોણ બેન?

    શાહ સાહેબ સિનેમા બને તેમાં નાણા રોકે છે, શાહ સાહેબની ભલામણથી તારી ગૌરી અભિનેત્રી બની જશે.

“મા માસી મને પેડૂમાં ખૂબ દુઃખે છે,, જલ્દી કંઇ કરો મારો જીવ જાય છે”,

સરલા અને પૂના તુરત ઊભા થયા પૂના ગૌરીને બાથરૂમમાં લઇ ગઇ, બાથરૂમમાં લોહી સાથે ગર્ભ પડી ગયો, સરલાએ ડો દફતરીના પ્રસુતિ ગૃહમાં ફોન કર્યો, ડો લીના આવી ગયેલ, સરલાની બચપણની બહેનપણી અને હવે તેની પર્સનલ ડોકટર.તેની સાથે ગૌરીની વિગતવાર વાત કરી.લીનાએ વાત સાંભળી તુરત જ એપોઇન્ટમેન્ટ આપી.

     સરલા પૂના અને ગૌરી રીક્ષામાં દવાખાને પહોંચ્યા, ડૉ.લીનાએ તપાસ કરી દવા લખી આપી, ગૌરીને સમજાવ્યું, માસિક નિયમીત આવે તે માટે દવા છે ત્રણ મહિના સુધી લેવાની.સરલાએ ગૌરી અને પૂનાને બહાર બેસવા કહ્યું, પૈસા કાઠ્યા લીનાના ટેબલ પર મુક્યા,.

  સરલા આ શું કરે છે?, તારા પૈસા લેવાના હોય? શિષ્ટાચાર રહેવા દે,મુકીદે પાછા.

 લીના,એમ વાત નથી, ખરેખર આપું છું, તું મારા ન લે પણ આ તો પૂનાની દીકરીના છે.

તને ખબર તો છે હું બળાત્કારનો ભોગ બનેલ માસુમ બાળાના પૈસા લેતી નથી.

    “લીના કોઇ વખત મને વિ્ચાર આવે છે,તું આ સારુ કામ કરે છે, પરંતુ તને નથી લાગતુ કે આમાં આપણી દીકરીઓ પણ જવાબદાર છે, આજકાલ જુહુ બીચ પર વહુ દીકરીઓ ટુંકા નામને પણ શરમાવે તેવા વસ્ત્રો પહેરી બિન્દાસ ફરતી હોય છે, તેમા પૈસાવાળા, સમાજમાં પ્રતિષ્ઠા મોભો ધરાવતા માતા પિતાના સંતાનો વિષેશ જોવા મળે છે.આવા વસ્ત્રો જુવાન પુરુષને ઉત્તેજીત જ કરે ને,  વિશ્વામિત્ર જેવા યોગીનું મન મેનકાને જોય ચલીત થયેલ, તો આ કળીયુગના પુરુષોનો શું વાંક?..

  સરલા તારી વાત સાવ સાચી છે, એટલેજ મેં માસુમ બાળાઓ શબ્દ વાપર્યો છે, જેમાં ગૌરી જેવી અને મધ્યમ વર્ગીય દીકરીઓના સમાવેશ થાય છે, પૈસાવાળાના કેસમાં બ્લેક્મેલ કરવા અને પૈસા પડાવવાનો હેતુ વધુ હોય છે.આવા કેસ હું નથી લેતી.

જ્યારે મધ્યમ વર્ગની બાળા અને પૈસાવાળો પરણીત યુવાન બે એકલા આવે ત્યારે હું યુવાન પાસેથી પૈસા લઉ અને બાળાને યોગ્ય સલાહ આપું,અને બન્ને મધ્યમ વર્ગના હોય ત્યારે માબાપને જાણ કરી વહેલામાં વહેલી તકે પરણી જવાની સલાહ આપું.

“આ બધી તને ખબર કેવી રીતે પડે?”

એપોઇન્ટમેન્ટ આપતા પહેલા મારી સોશ્યલ વર્કર બધી માહીતિ મેળવી મને જાણ કરે, પછી જ એપોઇન્ટમેન્ટ આપે.

“લીના હવે હું રજા લઉ, મેં તારો ઘણો સમય લીધો “.

સરલા આજે બુધવાર હું સવારે પેપર વર્ક જ કરું છું,અને તારા જેવા સગા સંબંધી ના કેસ લઉ છું,એટલે તારી સાથે થોડી ચર્ચા કરી, તું હવે જા અને હું મારું પેપર વર્ક કરું,આવજે.

આવજે

સરલા પૂના ગૌરી ઘેર આવ્યા,

પૂના તારે હવે ગૌરી સાથે અહીં જ રહેવાનું છે, નીચે સર્વન્ટ ખોલી છે, તે ખાલી છે, તેમાં તમે બન્ને રહેજો તારા મામાની ખોલી તેમને પાછી આપી દેજે, શાહ સાહેબ ગુજરાતી સિરિયલ શરુ કરવાના છે તેમાં ગૌરીને કામ મળી જશે. મેં વાત કરી દીધી છે આવતી કાલે ડાયરેક્ટર સાથે ઘેર આવશે બધુ નક્કી કરી જશે.પછી હું એને શુટીંગ હશે ત્યારે મુકી આવીશ ફોન આવે ત્યારે લેવા જઇશ.

     બેન આટલું બધું?તમારો મોટો પાડ, હું આનુ વળતર કે’દી વાળીશ?

બસ હવે પાડ, વળતરવાળી કામે વળગ,

બેન તમે,આજ, મને અને મારી દીકરીને મજબૂરીની જીદગીમાંથી છોડાવ્યા….