વસંત આવી વસંત આવી
કોયલના ટહુકારે
કાબરના કીલકીલાટે
ચકલીના ચીંચીયારે
સાંભળ્યુ શુ પ્ર્ભાતે કર્ણૅ
વસંત આવી વસંત આવી ૧
ઝાડોની કુમળી કુંપળો લહેરાતી
વસંતના વાયરે મુસ્કાતી
ધરતી લીલીછમ થાતી
વસંતની ઝરમર ઝાકળ જીલતી
વસંત આવી વસંત આવી                ૨

સરવર કાંઠે બતક બતકી ટહેલે

વસંતની લહેરો ને માણે

ખીસકોલી દોડંદોડ કરે

હરખાતી ખેલે પકડા પકડી

વસંત આવી વસંત આવી                        ૩

ગુલાબની કળીઓ મુસ્કાતી

પતંગીયા ખુસ્બુને ખોળે

વસંતના આગમને સૃષ્ટિ સારી હરખાતી

વસંત આવી વસંત આવી                       ૪

છેડા છેડીની ગાંઠ બંધાણી સ્નેહ તણી

શેરડીની ગાંઠ રસ વિહોણી

છેડા છેડીની ગાંઠ સ્નેહ ઝરતી

ગાંઠ બંધાણી અગ્નિની સાક્ષીઍ

છોડાણી સાસરીએ ગણેષ સ્થાપને

પ્રેમ રસ વેહતો થયો

કરી રહ્યો તરબોળ

સાસરીનો ખુણેખુણો

ને લાવ્યો સાસરીંમા

સુગંધ ને સ્વાદ

કોઇને ન રહી કદી ફ્રરીયાદ

આ અવિરત રસના મીઠા ફળ

દાંપત્ય જીવન થાય સફળ

સાસરીમા સહુ પામે સંતોષ

સંસારમા સહુને થાય અહેસાષ

માતા પિતા જાણે આ વાત

પામે અધિક મનમા સંતોષ

પિયરીયા સહુ લે ગૌરવ

માતા પિતાનો વર્ષે અહોભાવ

પરમ કૃપાળુ પર્માત્મા પર 

આંખ જ્યારે બોલવાનુ કામ કરે,

ઇશારાથી ઘણુ કહી જાય.

કાન સાંભળ્યુ ન સાંભ્ળ્યુ કરે

ઘર ઘરમાં શાંતિ પ્રસરે

જીભ બોલવાનુ બંધ કરે

મૌનથી ઘણુ કહી જાય.

નાક ટેરવુ ઊંચુ ન કરે

ફક્ત સુવાસ સુંઘ્યા કરે

ધ્રુણા પાત્ર કોઇ ન રહે.

હાથ મુંઠી ઉગામી હથિયાર હાથ ન ધરે

ફક્ત સુપાત્રે દાન દીધા કરે

સુંવાળો હાથ દુઃખી દીલે ફરતો રહે

વિશ્વ ભરમાં સુખ શાંતિનું સામ્રાજ્ય વ્યાપે.

પગ  હોટેલ જુગાર ખાને ન ફરતા,

કુદરતની કમાલ માણતા ફ્રરે,

પ્રભુના દ્વાર ઢુંઢતા ફરે

આમ……………..

પ્રભુએ આપેલ પાચે ઇન્દ્રિયો

સાર્થક થયેલ દિશે.

 .

ભાવશે, ગમશે, ચાલશે, દોડશે,

જોઇશે, મારશે, પડશે, નિભાવશે,

આ આઠ શબ્દો શે થી જ પૂરા થતા

ઉપરના ચાર મનને શાંતિ અર્પે

નીચેના ચાર મનને ઉદાસ કરે

બારીએ થી નિહાળુ

ધરતી રુડી દીશે

સફેદ ઓઢણી ઓઢેલ

હિમવર્ષાથી થીજેલ

પાન ફૂલવિના વૃક્ષો છે સુના

ઉદાસ માને બાળકો જુએ

માતાનો શ્વેત વેષ નિહાળી

મુંઝાય મનમાં ભારી

કોના કોપથી મા થઇ બિચારી!

આભમા ઉગતો સૂર્ય નિહાળી

બોલે

અરે!.પિતા લાવ્યા રંગબેરંગી ઓઢણી

મા કાજે………

પુત્રી રહી ભીંજાય

ઉષ્ણતા પિતાની

સારી રહ્યા આંસુ આ બાળ

માતા પિતાના ઉષ્મા ભર્યા મિલને

પૂંછી રહ્યા ઠૂંઠા મેપલ વૃક્ષો

લીલીછમ હરિયાળી થશે મારી મા?

થઈશું હરિયાળા અમે ?

દાદા હ્સ્યા!

વ્હાલા પૌત્ર પૌત્રીઓ

જગતે માણ્યુ સૌન્દર્ય તમારું

હવે વારો શરૂના વૃક્ષોનો

સૌન્દર્ય માણવા તેઓના

સર્જી હિમવર્ષા તણી હેમંત ઋતુ

વસંત આવસે પછી

કોઇ નહિ જુએ શરૂના વૃક્ષો ભણી

માણસે સહુ કુમળી કુંપળો

મધુમાલતી મોગરાની સુવાસ

તમારી માતા પણ આનંદે

લીલીછમ ઓઢણી ઓઢી

આવકારશે સહુને ઉમંગે.

પ્રેમ શું છે? પ્રેમ નામની વસ્તુ છે? છે જ નહિ, ફક્ત જુઠાણુ છે, જો તે સત્ય હોય તો હરહંમેશ અવિરત વહેતો જ રહે,

આવો પ્રેમ તે જ સર્વોચ્ચ પ્રેમ જે ઉદભવે છે હ્ર્દયના ઊંડાણથી કદી તેમા ભરતી ઓટ આવતા નથી.

બાકી દુન્વયી પ્રેમ તો સ્વાર્થી ચંચળ મનમાંથી ઊદભવેલ ,ઇન્દ્રિયોના સંતોષ ખાતર જન્મેલ,આ પ્રેમ ક્ષણિક પ્રેમ છે.

શાષ્વત સર્વોચ્ચ પ્રેમ તો ફક્ત ગોપી પ્રેમ, જેનો પ્રવાહ મીરા નરસી પ્રહલાદ જેવા ભક્તોએ સતત વ્હેંચ્યો,

આ પ્રેમ હરહંમેશ આનંદ આપનાર આ પ્રેમ તે જ ભગવાન.

 LOVE IS GOD

અને છેલ્લે નાનુ હાયકુ કે કાવ્ય?કલમે આવ્યુ છે,તો લખુ છુ

દિવ્ય પ્રેમથી મળે પ્રસાદ

પ્રસાદ પરમ આનંદનો

ઇન્દ્રિય પ્રેમથી મળે વાસના

વાસનાની પકડથી ભીંસાઇ

અને સ્વાર્થી પ્રેમની પકડમાં પછડાય

પામે ખેદ અને વિસાદ.

ઘટના તો આવે ને જાય

કોઇના મન આનંદિત થાય

તો કોઇના મન થાય વ્યથિત

ઘટના તો ઘટના જ રહી.

કોઇ દ્વારે લગ્નની શરણાઇ વાગી

યુગલ જઇ રહ્યુ સંસાર યાત્રા પ્રારંભે

તો કોઇ દ્વારેથી ઉઠી નનામી

ડાઘુ પોંહચાડી રહ્યા અંતિમ યાત્રાએ

ઘટના તો ઘટના જ રહી.

કોઇ સ્થળૅ થય રહ્યા બોંબ ભડાકા

કોઇ સ્થળૅ આતશબાજીના ધડાકા

કોઇ સ્થળૅ ચિતા ભડભડ બળૅ

તો કોઇ સ્થળૅ દિવાળી ઝગમગે

ઘટના તો ઘટના જ રહી.

ઘટના તુ ક્ષ્ણૅ ક્ષ્ણે બદલતી રહે

સાથે મન ચંચળ યાત્રા કરતુ રહે

પળમા પહોંચે કાશ્મીરની સીમાએ

તો પળમા પહોંચે અફ્ઘાનિસ્તાન ઇરાકે

ઘટના તો ઘટના જ રહી.

રે મન તુ કરે પણ શું?

વ્યથિત થાય કે આનંદિત!

ઘટના ન બદલી શકે

ઘટના તો ઘટના જ રહી.

કૃપા કોની

હું આવી આ જગતમાં

 કોઇ કર્માનુ જોગ

કોઇ કર્મફ્ળો ને પામવા

તો કોઇ કર્મના દેવા ચૂકવવા

કૃપા કોની

હું મોટી થઇ

માતા પિતા વડીલોની હુંફમાં

ભાઇ બેનોના પ્યારમાં

કૃપા કોની

ભણી ગણી સંસ્કાર પામી

સ્નેહ ગ્રંથીએ જોડાઇ

સંસાર સાગરે નાવ ઝુકાવી

કૃપા કોની

આ સંસારના તાણાવાણામાં

ડગમગતી નાવ સ્થીર કરવામા

સુંદર બે બાળઓના સર્વ વિકાસમાં

પૌત્રો પોત્રીઓ પામવામાં

કૃપા તારી

પરમકૃપાળુ પ્ર્ભુ

હર ઘડી હરસમય વરસતી રહી

મુજ  થકી જગ થકી

 કૃપા તારી અગણીત

સાધનાના પથપર ચાલતા

પડી આખડી

ઉઠાવી તે ગળે લગાવી

બનાવી ભયહીન

ડરુ ન કદી દુન્વયી ભયોથી

વીભુ આજ

ત્યાગી સર્વ કપટ દંભ

સમર્પિત કરુ નત મસ્તકે

સર્વસ્વ

તુ ઘ્ણી નટખટ

તુ નચાવે નરનારી જગત

ઉલ્ટાનુ તુ કરે સુલ્ટુ

સુલ્ટાનુ તુ કરે ઉલ્ટુ

તારી શક્તિથી સહુ અજાણ

તેથી જ રચે તારી માયા જાળ

ને ફસાય પોતે પોતાની જાળમાં

કહી પણ કોને શ્કે

પોતે કરેલ પોતે ભોગવે

છુટકારોનો કોઇ નથી ઉપાય.

અને તેથી જ કહુ છુ

માયાના મોહમાં માનવ

માયા જાળમાં મોહિત માનવ

મદમસ્ત મહાલતો માનવ

માયા મોહિનીના માનમાં.

કદી ન પૂછી શકી મારી જાતને

હુ કોણ ક્યાંથી આવી ક્યાં જઈશ

જ્યારે ક્યારેક મળશે પ્રયત્ને

જરુરથી ઇષ્વર મિલન પ્રાપ્ત કરીશ.

આવીશ આવકારવા આંગણૅ

આવશે અમી અવધિ

અંતરે આશા અધિક

અસ્તિત્તવની અંશથી અગણિત.

ઉમળકો ઉભરાશે ઊંબરે

ઉત્સવ ઉમટશે ઊંચે

ઉર્મિના ઉલ્લાસ ઉભરાશે

ઉલ્કા ઉમેશના ઉભય ઉરે.

ઘડી ભર સુખ, ઘડી ભર દુઃખ ,

આવે ને જાય

હતુ શું? અને ગયુ શું?

બંધ મુઠ્ઠીઍ આવી

ખુલ્લે હાથ ચાલી જઈશ

સતની શોધ પાછળ

ભવો ભવ ફરતી રહીશ

ભીતરથી નીકળતો અ ઉ મ નાદ,

ધર્મના ફળરૂપ ભગવત પ્રેમ

પ્રેમમાં મગ્ન એવા જીવનુ

શીવ મિલનનુ આહ્વાન

મારા જન્મ પર સૌ હસ્યા હુ રડી

મારા મરણ પર સૌ રડ્યા હુ હસી

જીવી ત્યારે હાસ્ય અને રુદન વચ્ચે રહી

મરણ બાદ હાસ્ય જ હાસ્ય આ હા હા

મરણ આટલુ સુખ દાયક આટલુ શાંત

જીન્દગી જીવી ત્યારે આવુ કદી ન અનુભવ્યુ

શું શાંતિ મેળવવા મરણ જ પર્યાય

ખેર જો આટલી સમજ જીવી ત્યારે હોત

જીન્દગીમા કદી મરણનો ભય ન હોત.

ઓરિજિનલ”An inspiration” poet Bessie A Stanley(1876-18520)  ની કલમે લખાયેલ કાવ્યનો

ભાવાનુવાદ કરવા પ્રયત્ન કરેલ છે. કાવ્ય શ્રી મહેન્દ્રભાઇ મેઘાણીઍ જુલાઇ ૨૦૦૭મા

આપેલ.

જેણે જીન્દગીમાં સફલતા મેળવી

જે જીવ્યા સારી રીતે

ઘણુ હસ્યા ને

અઢળક પ્યાર વ્હેંચ્યો

જેણે પવીત્ર સ્ત્રીઓના વિશ્વાસ ને બાળકોના

પ્યાર ને માણ્યા

પોતાના ખાલીપણાને ભર્યુ

કર્મયોગની પૂર્ણતાથી

આમ દુનિયાને સારી બનાવી

પોતાના કર્મયોગની ખેતીથી

સુંદર લખાણોથી અને

પીડીત આત્માઓના ઉધ્ધારથી

આ બધુ કરતા હંમેશા

ધરતી માની સુંદરતાને વખાણી

માનવમાં રહેલ ગુણોને પારખ્યા

અને

માનવ જાતને પોતાનું સર્વસ્વ અર્પયુ

આવી જીન્દગી  જીવનાર

સેંકડોને પ્રોસ્તાહિત કરનાર

પૂજ્ય બાપુ (મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી)

આજે એની યાદ એ

માનવ જાતને માટે આશીર્વાદ.

ખરુ કહિયેતો કૃતજ્ઞતા દર્શાવવાનો દિવસ

કૃતજ્ઞતા   સહુ પ્ર્ત્યે જડ અને ચેતન , આભ વાયુ આપ અગ્નિ પૃથ્વિ જડ હોવા છતા

આપણી  રગેરગમા  અને દિન પ્રતિદીનની દિનચર્યામાં વાણાયેલ છે .તેના જિવન્ત

પર્યન્ત કૃતજ્ઞ રહીશુ . ચેતન વિષે વિચાર કરીએ,વનષ્પતિ ફળ ફુલ શાકભાજી જેનો

આપણૅ શહુએ મનફાવે તેમ ઉપભોગ કર્યો છે,તેને યાદ કરી તેના પ્રત્યે પણ કૃતજ્ઞતા

દર્શાવિએ ,ત્યારબાદ માનવ માનવ પ્ર્ત્યે સહુ પ્રથમ માતા પિતા જેને લિધે આપણૅ

આ સૃષ્ટિનો એક અંશ બન્યા જેને આજે પણ માણી રહ્યા છિએ એનુ ૠણ કેમ ભૂલાય?

ત્યારબાદ ભાઇ બેન મિત્રો પતિ પત્નિ ગુરુ વડિલો વગેરેએ પોતપોતાનો ફાળો આપણા

જીવન વિકાશમા આપ્યો એ સર્વ પ્રત્યે હ્ર્દયપુર્વક કૃતજ્ઞતા દર્શાવિએ આભાર માનિએ .              .